Het Michaëlsfeest op 29 september

Hans Stolp

Velen van ons zijn er nog niet zo mee vertrouwd: met het feest van de aartsengel Michaël op 29 september. Hoewel de dag van 29 september al eeuwenlang gewijd is aan de heilige Michaël, heeft zijn feest in het westen nooit een grote bekendheid gekregen – en al helemaal niet in protestantse kringen die van heiligen en engelen niet zoveel moesten weten.

Toch heeft hij in onze geschiedenis een duidelijk spoor nagelaten: hij was het die aan Jeanne d’Arc verscheen en haar de bijzondere opdracht bewust maakte die haar werd toevertrouwd. Hij is de beschermheilige van Duitsland en Frankrijk. Hij verscheen o.a. aan Paus Gregorius en aan keizer Constantijn. Een rots die oprijst uit het water, Mont Saint Michel in Frankrijk is aan hem gewijd, evenals die andere rots, St. Michael’s Mount in Cornwall in Engeland. Hoe treffend eigenlijk: een rots die oprijst uit het water, een toevluchtsoord voor hen die bescherming zoeken, bestand tegen stormen en watervloeden. Hoe intuïtief waren de mensen vroeger dat ze juist zulke plekken verbonden met de grote aartsengel Michaël.

Ook in ons eigen land komen we allerlei sporen van hem tegen. In Zwolle staat op de Grote Markt sinds kort een standbeeld van hem: de glazen engel; herinnering aan het feit dat Michaël de schutspatroon van Zwolle is. En de plaats Sint Michelsgestel in Brabant is naar hem vernoemd. Zo zijn er nog veel meer verwijzingen naar Michaël in ons land te vinden. Eigenlijk is het wonderlijk dat we ons nooit hebben afgevraagd waarom deze grote aartsengel zo’n breed spoor in onze geschiedenis heeft getrokken. Wat zoekt hij bij ons op aarde? Wat wil hij van ons? En waarom treedt hij in deze tijd nadrukkelijker dan ooit naar voren?

Een groeiende band met Michaël

Ik merk dat de grote aartsengel Michaël steeds duidelijker een plaats begint te krijgen in mijn hart. Dat gebeurt als vanzelf: het is, alsof hij mij zoekt en door mij gekend wil worden - en mij daarom laat voelen dat hij een heel eigen plaats inneemt in mijn hart. Daar, zo merk ik, roept hij verschillende gevoelens wakker: van eerbied en van een diep ontzag, maar ook van een groeiende liefde voor hem en voor wat hem bezielt en drijft. Omdat Michaël zo’n uitgesproken krachtig wezen is en het ontzag voor hem op de voorgrond staat, duurt het wel enige tijd voordat je een diepe band met hem krijgt. Maar juist omdat de band met hem zo langzaam groeit, is het wel een diep gewortelde liefde die dan ontstaat. Een liefde die onbreekbaar is.

Nu kan iedereen die een band met Michaël voelt, zijn wezen vanbinnen invoelen. Als ik dat doe en mij in zijn wezen probeer te verplaatsen, dan voel ik ongehoord krachtige energieën die mij bijna de adem benemen. Ik voel de kracht, waarmee hij al het donker, ofwel het botte materialisme van onze tijd wil wegvagen en ik realiseer me dat tegen deze kracht van Michaël uiteindelijk niets bestand is, ook het donker niet. Maar ik voel ook zijn enthousiasme, zijn diepe vreugde en de aansporingen die hij mij geeft als ik probeer hem tot dienaar te zijn en zijn drijfveren bekend te maken. En juist door dit invoelen wordt de band met hem alleen maar sterker.

Het wonderlijke en opvallende is dat – naar ik merk - steeds meer mensen een innerlijke band beginnen te ervaren met Michaël. Het lijkt erop dat hij ons wakker wil roepen en ons bewustzijn binnen wil treden. Hij zoekt een persoonlijke verbinding met ieder van ons. Voor mij is het belangrijk dit vast te stellen. Want dat houdt in dat als wij over Michaël spreken, het niet over een theorie gaat – en dus over louter hersenwerk -, maar over een levende werkelijkheid die ieder van ons op een eigen wijze kan ervaren.

De peetvader van het Esoterische Christendom

De groeiende band met Michaël stelt ons voor allerlei vragen. Waarom zoekt Michaël eigenlijk de verbinding met ons? Wat wil hij van ons? Welke opdracht heeft hij voor ons?

Het wordt mij steeds duidelijker dat Michaël in deze tijd een nieuwe periode van het Christendom inluidt. Hij is de peetvader van het Esoterische Christendom dat in onze tijd geboren wil worden. Het gangbare Christendom, zoals we dat kennen, richt onze aandacht op wat er tweeduizend jaar geleden gebeurde, toen Jezus Christus op aarde rondwandelde. Het is dus vooral op het verleden gericht.

Maar het Esoterische Christendom is vooral op de toekomst gericht. Het wil laten zien welke grootse transformaties er op aarde mogelijk worden dankzij het mysterie van Golgotha, nu tweeduizend jaar geleden, toen de Christus zich losmaakte van het stervende lichaam van Jezus van Nazareth en afdaalde tot in de aarde om daar tot de geest van de aarde te worden. Dát geheim: daar gaat het om. We kunnen niet eens bevroeden hoe groots het is wat er allemaal mogelijk wordt doordat de kosmische Christus tot geest van de aarde is geworden! Het is iets dat we in de loop van onze komende incarnaties stap voor stap zullen mogen gaan meemaken en ervaren.

Michaël legt de basis voor een nieuwe ontwikkeling

Dat is het dus: Michaël wil ons als peetvader van het Esoterische Christendom opmerkzaam maken op die zo grootse toekomst en wil ons vragen om in deze tijd samen met hem daarvoor de basis te leggen. Heel zijn inzet is erop gericht dat de geest van de waarachtige liefde de geest van het platte materialisme zal gaan verdrijven om daardoor een geheel nieuwe ontwikkeling op aarde mogelijk te maken. Dankzij zijn (onzichtbare, verborgen, maar krachtig werkzame) energieën verliezen allerlei oude levensvormen, instellingen en instituten hun gezag en levenskracht: ze storten langzaam in. Denk aan het afbrokkelende gezag van de kerken en van politici. Denk aan de toenemende onvrede in het onderwijs. Denk aan de financiële wereld. Al deze instituten en instellingen moeten worden afgebroken omdat ze gebouwd zijn op oude waarden: van macht, van hebzucht en van eigenbelang.

Ofwel: de oude levensvormen stoelen op een materialistisch denken. En dat denken – en daarmee alle instellingen en instituten die op dit denken zijn gebouwd – zal afgebroken worden om vervangen te worden door een denken dat uitgaat van hogere waarden: die van liefde en respect. Een nieuw ofwel een Michaëlisch denken zal dus de plaats innemen van het oude denken. Een Michaëlisch denken dat uitgaat van de geest die in alle materie besloten ligt. Dat dit niet alleen maar mooie woorden zijn, maar uiterst concrete gevolgen heeft, wordt duidelijk aan de huidige economische situatie.

Het hele economische stelsel zal moeten worden omgevormd tot een stelsel dat niet alleen maar geregeerd wordt door een plat eigenbelang, maar dat als leidraad heeft eerlijk delen. Daarom loopt het vast: opdat wij eindelijk de stappen zullen zetten die leiden tot een nieuw economisch stelsel. Natuurlijk gaat dat niet vanzelf: alleen een diepe crisis kan ons er misschien toe brengen de noodzakelijke stappen te zetten. Leer dus naar de huidige crisis kijken vanuit de visie van Michaël - en wees niet bang: alleen door de crisis heen kan de zo noodzakelijke transformatie komen.

Michaël wil een transformatie op alle gebieden

Michaël wil overigens niet alleen de economie hervormen, nee, alle gebieden van de menselijke samenleving moeten worden omgevormd. Omdat het platte materialisme alle gebieden is binnengedrongen en beheerst. Denk aan het onderwijs: kinderen worden opgeleid om dienstbaar te kunnen zijn aan de economie. Het huidige onderwijs stelt niet de opdracht centraal om wat een kind aan mogelijkheden en begaafdheden in zich draagt, aan het licht te brengen. Het huidige onderwijs wil kinderen niet in de eerste plaats helpen om een evenwichtig mens te worden die zichzelf en de eigen mogelijkheden heeft leren kennen. Het stelt toetsen en diploma’s centraal. De economie beheerst dus het onderwijs en niet datgene, wat voor het kind zinvol en nodig is. Dat is een materialistisch denken en dat is het precies wat Michaël in deze tijd veranderen wil.

Ook de geneeskunde is onderworpen aan het platte denken van het materialisme en weet bijvoorbeeld niet dat liefde een genezende kracht is. Een arts die van zijn/haar patiënten houdt, heeft simpelweg meer resultaat dan een arts die alleen maar technisch denkt (in termen van organen en chemische stoffen bijvoorbeeld). Zo’n arts weet meestal ook niet dat het uiteindelijk de geest is die genezing schenkt en dat iedere therapeut/genezer in dienst staat van de geest. Zo’n arts weet dikwijls ook niet dat een mens met zichzelf aan de gang moet gaan om genezing te vinden. Natuurlijk zijn er in onze tijd steeds meer artsen die wel zo beginnen te denken, maar nog steeds is de structuur van onze gezondheidszorg bijna geheel op het oude materialistische denken gebaseerd dat geen rekening houdt met de geest. Dit alles maakt duidelijk dat ook de gezondheidszorg omgevormd moet worden.

Ach, in feite zijn alle gebieden van onze samenleving op dit moment in de greep van het materialistische denken. Zelfs de moderne theologie die van geen engelen, een leven na de dood en van de werkelijkheid van de kosmische Christus wil weten: het verkeert in de greep van een materialistisch denken – en dus van Ahriman.

En Michaël? Hij wil dit platte denken aan de kaak stellen. Hij wil dat we ons de negatieve aspecten van het oude denken bewust worden. Want alleen dan – wanneer mensen bewust geworden zijn en inzicht gekregen hebben - kan er sprake zijn van een transformatie. Om die transformatie mogelijk te maken leidt hij ons door ingrijpende crises heen en zal hij ons ook in de nabije toekomst door allerlei andere crises heenleiden. Zo blijkt Michaël de grote apocalyptische aartsengel te zijn die de mensheid door heftige crises heenleidt om een nieuwe samenleving mogelijk te maken, waarin de werking van de (Christus)geest centraal staat.

Ons denken is een geschenk van Michaël

Michaël wil dus ons denken veranderen en dat omvormen van een materialistisch of Ahrimanisch denken naar een Michaëlisch of

geestelijk denken. Nu is het boeiende dat wij mensen ooit in het verleden het geschenk van het denken van Michaël zelf hebben ontvangen! Hij, Michaël, was namelijk de hoeder of beheerder van de kosmische intelligentie. Die intelligentie heeft hij gaandeweg afgestaan aan de mensen, zodat zij in zichzelf de kracht van het denken konden ontwikkelen. Alleen: Michaël moest daarbij toezien hoe dit denken, toen het eenmaal in handen van de mensen was gekomen, steeds materialistischer en steeds platter werd. Het werd meer en meer door eigenbelang beheerst en werd daardoor een egoïstisch denken.

Dat moet hem, die eeuwenlang de zuiverheid en pure geestkracht van de kosmische intelligentie behoed en beschermd heeft, een diepe pijn gedaan hebben - meer zelfs dan wij beseffen kunnen. Vandaar dat Michaël in deze tijd – nu hij sinds 1879 de leidende aartsengel van deze tijd is – ons mensen ertoe brengen wil om het geschenk van het denken dat wij eens van hem ontvangen hebben, te bevrijden uit de verloedering, waarin het terecht is gekomen. En vandaar dat hij ons denken wil verheffen naar een hogere vorm van denken, een geestelijk denken. Michaël heeft er alles voor over en zet ook alles op alles om dat hoge doel in deze tijd te bereiken.

Ons denken leren verheffen…

Het zal duidelijk zijn dat wij – als wij Michaël willen helpen bij zijn grootse opdracht - allereerst ons eigen denken moeten leren omvormen en naar een hoger niveau moeten verheffen. Pas dan raken we in staat om ook de samenleving om te vormen op basis van dit andere, geestelijke denken.

Maar hoe maak je je die hogere vorm van denken eigen? Door steeds weer met behulp van meditatie en gebed een weg te zoeken vanuit een denken dat door angst en hebzucht wordt beheerst, naar een denken dat in dienst staat van de liefde. Een denken dat door angst beheerst wordt, maakt ons bijvoorbeeld agressief. Een denken dat door liefde geleid wordt, heelt de pijn en het verdriet van anderen. Een hebzuchtig denken is gericht op het eigen voordeel, een denken dat door liefde geleid wordt, is gericht op anderen en wil hen bijstaan en genezen.

Zo moeten wij allereerst met onszelf aan het werk. Overgave en vertrouwen zoeken, angst leren loslaten (maar niet verdringen), leren om tevreden te zijn met weinig, leren leven van de liefde die anderen je toedragen en daar je bestaansvervulling in vinden. Michaël wil dat we dagelijks aan het werk gaan met onszelf om ons dit andere denken eigen te maken, ofwel om ons huidige denken te leren zuiveren en reinigen. Dat vergt geduld, uithoudingsvermogen en een groeiend inzicht in onszelf. Maar juist daarin is Michaël ons werkelijk van dag tot dag tot steun als we hem daarom vragen.

Michaël staat in dienst van Johannes

Michaël staat daarbij in dienst van Johannes. De heilige Johannes (de evangelist en de ziener van Patmos) komt ons in de toekomst de liefde leren op een geheel nieuwe en onvoorstelbaar grootse wijze. Een liefde die nu nog geheel verborgen is en die we nu ook nog niet aan zouden kunnen.[1] Om het mogelijk te maken dat Johannes ons in de toekomst dat geschenk kan aanreiken en dat wij in staat zullen zijn het te ontvangen, werkt Michaël in deze tijd aan de omvorming van het denken en van de samenleving.

En zijn vraag aan ieder van ons luidt: Wil je mij bijstaan en mij helpen bij de vervulling van mijn opdracht? Wil je een Michaëliet worden, een geestelijke strijdster of strijder die leeft en werkt vanuit de kracht van de liefde? 29 september: de feestdag van Michaël, is een goede dag om hem antwoord te geven op deze vraag. Steek een kaars aan en geef hem antwoord op de vraag die hij ieder van ons heel persoonlijk stelt! En versterk daarmee de groeiende band met Michaël. Door zulke ‘eenvoudige’ rituelen kan het Michaëlsfeest een vaste plaats in ons hart krijgen.

[1] In de zesde na-Atlantische cultuurperiode – de Slavische of Russische cultuurperiode die van 3573 tot 5733 duren zal – zal Johannes in een nieuwe incarnatie naar voren treden en ons een hogere vorm van liefde brengen.

Dit artikel is overgenomen uit Verwachting nr.64 2012. Een uitgave van de stichting De Heraut. Zie ook www.stichtingdeheraut.nl